Miras Paylaşımı (Taksim) Davası Nedir?
Miras paylaşımı (Miras Taksim) davası mirasçıların diğer mirasçılara karşı, terekenin tamamının veya bir kısmının mirasçılar arasında mahkemenin müdahalesi ile bölünmesinin/paylaştırılmasının istendiği dava türüdür. Miras paylaşımı davası aynı zamanda miras nedeniyle ortaklığın giderilmesi (Izale-i şüyuu) davası olarak da adlandırılmaktadır.
Miras paylaşımı davası açıldıktan sonra artık taraflar mahkeme kararı sonucunda eşit oranda yarar sağlayacağından; tarafların tüm talepleri mahkemece dikkate alınarak karar verilecektir. Ayrıca yargılama giderlerinden taraflar eşit şekilde sorumlu tutulacaktır.
Miras taksim davası Sulh Hukuk Mahkemesinde görülen bir dava çeşididir. Mirasın, mirasçılar arasında ne şekilde paylaştırılacağı; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 640-658. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Miras Mahkeme Tarafından Nasıl Paylaştırılır?
Dava açılırken mirasçı isterse terekenin belirli bir kısmının paylaştırılmasını, dilerse tamamının paylaştırılmasını mahkemeden talep edebilecektir. Mahkemenin talep doğrultusunda karar vermesi gerekmektedir. Terekenin içerisinde bulanan taşınmazların her birinin bir mirasçıya özgülenmesi/verilmesi mümkünse; bu şekilde karar verilmelidir. (TMK m.642)
Taşınmazların sayı bakımından mirasçılara özgülenmesi mümkün değil ise; diğer kanunlardaki düzenlemelere uygun olması şartıyla taşınmazların parçalanarak mirasçılara özgülenmesi gündeme gelecektir. Taşınmazın bölünebilmesi için niteliğinin, bulunduğu yerin imar planının ve bölünmesi halinde meydana getireceği değer değişiminin dikkate alınması gerekmektedir.
Mahkeme terekeyi mirasçıların sayısı ve miras oranlarına göre belirli paylara bölecektir. Mirasçılar dava sırasında mahkemece belirlenen payların kime özgüleneceği konusunda aralarında anlaşmakta özgürdür. Mahkeme mirasçıların kendi arasında anlaşamaması durumunda belirlediği payları kur’a yoluyla mirasçılara özgüleyecektir.
Payların toplam değerlerinin taşınmazlardan kaynaklı olarak farklı olması mümkün olduğundan; paylar arasında ortaya çıkan farkı kur’a sonucuna göre mirasçılar birbirlerine ödeyecektir. Kur’a sonucu yüksek değerli payı alan mirasçı aradaki farkı belirlenen sürede ödemez yahut bu konuda teminat göstermez ise; mahkeme aradaki farkı diğer mirasçı veya mirasçılara ödemek isteyen mirasçının payı ile farkı ödemeyen mirasçının payını değiştirebilecektir.
Miras Taksim Davası Ne Zaman Açılabilir?
Mirasçılar kendi aralarında yaptıkları bir miras taksim sözleşmesi ile yahut kanunen miras ortaklığını sürdürme yükümlülükleri bulunmadığı sürece her zaman mirasın paylaştırılmasını mahkemeden talep edebileceklerdir. Miras ortaklığı devam ettiği sürece herhangi bir zaman aşımı veya hak düşürücü süre gündeme gelmeyecektir.
Miras Taksim Davası ve Satış Süreci Nasıl İşler?
Terekenin mirasçılar arasında paylaşmaya uygun olmaması durumunda miras ortaklığının satış yoluyla giderilmesi gündeme gelecektir. Dava açılırken öncelikli olarak taksim mümkün olmaması halinde; satış talep edilmiş ise mahkeme talep konusu tereke mallarının satışına karar verecektir. Satış talep edilmemesi durumunda dava mahkemece reddedilecektir. Önemle belirtmek gerekir ki mahkeme yalnızca davacı mirasçının talebi ile bağlı değildir. Davalı mirasçılardan birinin satış talep etmesi halinde, taksim mümkün değilse mahkeme yine satışa karar verebilecektir.
Mahkeme satışın açık arttırma usulü ile tarafların talebi doğrultusunda yalnızca miras ortakları arasında yahut herkese açık şekilde yapılmasına karar verebilecektir. Tarafların bu konuda birlikte karar alması gerekmektedir. Tek bir mirasçının açık arttırmaya herkesin katılmasını istemesi halinde; açık arttırma herkese açık düzenlenecektir.
Miras Taksim Davasında Taraflar Anlaşabilir Mi?
Dava sırasında veya dava açılmadan önce mirasçılar bir araya gelerek mirasın paylaşımı konusunda anlaşma yapabilmektedir. Hangi şartlar doğrultusunda anlaştıklarını ve mirası ne şekilde paylaştıklarını aralarında yapacakları sulh protokolü yahut miras taksim sözleşmesi düzenlemek suretiyle belirlemeleri gerekmektedir. Ancak yapılan anlaşmanın şart ve maddelerinin ileride anlaşmazlık yaşanmaması adına profesyonel destek alarak yapılması önem arz etmektedir. Aksi takdirde mirasçılar tekrar bir yargılama süreci ile karşılaşabileceklerdir.
Miras hukukuna ilişkin diğer yazılarımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Yazar: Av. Ethem Yurdakul